Dzisiaj opiszę kolejne warzywo z rodziny psiankowatych – pomidora. Pomidor pochodzi z Ameryki Południowej. Do Europy sprowadzili go Hiszpanie w XVI w. po wyprawach Krzysztofa Kolumba. Po raz pierwszy Europejczycy spróbowali pomidorów w 1519 r. podczas wyprawy Corteza na terytorium Azteków. Długi czas uważano go za posiłek Indian i niewolników. Zaklasyfikowano go jako roślinę trującą i aż do XIX wieku uprawiano powszechnie w ogrodach jako roślinę ozdobną (Wikipedia). Uważano, że pomidory powodują zapalenie wyrostka robaczkowego a ich skórka przyczynia się do raka żołądka. Pierwsza wzmianka o użyciu pomidorów w europejskiej kuchni pochodzi z neapolitańskiej książki kucharskiej z 1692 r. (http://www.kulinarnawyspa.pl/pomidor.html). Do Polski pomidory sprowadziła wraz z włoszczyzną królowa Bona. Jednak ich hodowla na masową skalę rozpoczęła się w latach 80-tych XIX w. a popularność zyskały dopiero po I wojnie światowej.
Pomidory są niezastąpionym źródłem potasu. Już 4 pomidory spożywane dziennie pokrywają całkowicie zapotrzebowanie na ten pierwiastek u dorosłej osoby. A potas odpowiada za regulację równowagi wodnej organizmu, dotlenienie mózgu czy właściwy rytm serca. Jego niedobór objawia się bezsennością, zaburzeniami koncentracji, tachykardią czy nawet omdleniami. To właśnie dzięki dużej zawartości potasu sok pomidorowy jest niezastąpiony na kaca 😉 (http://news.webwweb.pl/2,31528,0,Co,wiesz,o,pomidorach.html).
Pomidory są istną skarbnicą witamin i soli mineralnych. Mają bardzo dużo witaminy A korzystnie działającej na nasz wzrok, sporo witaminy C polepszającej naszą odporność oraz witaminy z grupy B korzystnie działające na nasz układ nerwowy i metabolizm. Są idealne dla osób odchudzających się, bo w 93% składają się z wody i zawierają bardzo dużo błonnika. Są bardzo bogate w najsilniejszy znany antyutleniacz z grupy karotenoidów – likopen, który jest substancją zmniejszającą ryzyko wystąpienia nowotworów, szczególnie raka prostaty. Jednak bogaty jest też w szczawiany, dlatego też nie poleca się go osobom chorym na reumatoidalne zapalenia stawów, dnę moczanową a także przy zgadze. Ma też właściwości uczulające – dlatego nie powinno się go podawać małym dzieciom a matki karmiące powinny ograniczać jego spożycie (http://vitalia.pl/index.php/mid/3/fid/2/diety/dieta/article_id/410/offsetk/28)
Ciekawostki związane z pomidorem:
- Niemcy nazywają pomidory “rajskimi jabłkami, Włosi “złotymi jabłkami”, a Francuzi “jabłkami miłości”
- największym producentem pomidorów na świecie są obecnie Chiny
- w 1984 r. Challenger 7 zabrał w podróż na orbitę okołoziemską 12,5 miliona nasion pomidora, po powrocie sprawdzano większość zasadzono, aby sprawdzić jak zadziałały na nie czynniki takie jak promieniowanie kosmiczne czy stan nieważkości
- w hiszpańskim mieście Bunol począwszy od 1945 r. w ostatnią środę sierpnia odbywa się słynna bitwa na pomidory La Tomatina (http://www.kulinarnawyspa.pl/la_tomatina.html)
- w 1893 r. Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych – porządkując kwestię zróżnicowania ceł na warzywa i owoce – dla celów podatkowych uznał pomidor za warzywo (na podstawie jego zastosowań kulinarnych), nie wyrokując jednak w kwestii jego klasyfikacji botanicznej. Z naukowego punktu widzenia pomidor pozostaje owocem. (http://vegeabc.blogspot.com/2009/10/pomidor-ciekawostki-abc-warzywa.html)
Zapraszam do udziału w akcji Warzywa psiankowate, która potrwa do 25 wrześnie. Oprócz dań z pomidorów można do niej dołączać potrawy z innymi psiankami – bakłażanem, ziemniakami i papryką. Więcej o akcji przeczytacie TUTAJ.
Na koniec trzy wiersze z pomidorkiem w roli głównej:
Jan Brzechwa – POMIDOR
Pan pomidor wlazł na tyczkę
I przedrzeźnia ogrodniczkę.
“Jak pan może,
Panie pomidorze?!”
Oburzyło to fasolę:
“A ja panu nie pozwolę!
Jak pan może,
Panie pomidorze?!”
Groch zzieleniał aż ze złości:
“Że też nie wstyd jest waszmości,
Jak pan może,
Panie pomidorze?!”
Rzepka także go zagadnie:
“Fe! Niedobrze! Fe! Nieładnie!
Jak pan może,
Panie pomidorze?!”
Rozgniewały się warzywa:
“Pan już trochę nadużywa.
Jak pan może,
Panie pomidorze?!”
Pan pomidor zawstydzony,
Cały zrobił się czerwony
I spadł wprost ze swojej tyczki
Do koszyczka ogrodniczki.
Jeremi Przybora – ADDIO POMIDORY
Minął sierpień, minął wrzesień.
Znów październik i ta jesień
Rozpostarła melancholii mglisty woal.
Nie żałuję letnich dzionków,
Róż, poziomek i skowronków.
Lecz jednego, jedynego jest mi żal.
Addio, pomidory!
Addio, ulubione
Słoneczka zachodzące
Za mój zimowy stół!
Nadchodzą znów wieczory
Sałatki nie jedzonej,
Tęsknoty dojmującej
I łzy przełkniętej w pół.
To cóż, że jeść ja będę zupy i tomaty,
Gdy pomnę wciąż wasz świeży miąższ
W te witaminy przebogaty.
Addio, pomidory!
Addio, utracone!
Przez długie złe miesiące
Wasz zapach będę czuł.
Owszem, była i dziewczyna,
l miłości pajęczyna,
Co oplotła drżący dwukwiat naszych ciał.
Porwał dziewczę zdrady poryw
l zabrała pomidory
Te ostatnie, com schowane przed nią miał.
Addio, pomidory …
Ewa Bem – POMIDORY
Miłość ma niezwykły smak, bo smakuje całkiem tak,jak popopopopo pomidory zimą gdy ich brak. Jęczy zmora, aż po świt pomidora rośnie mit żeby choć jeden kęs, a życie znowu miałoby sen.
Miłość to jest taki miód, co smakuje gorzko ciut, jak popopopopo pomidory latem, gdy ich w bród. Płacze córka, jęczy mąż, że ich skórka mdła i miąższ. Mokszy od łez i źli proszą o kres tych pomidorowych dni.
Nie mów nic, ten nasz krótki sen rozwiał sie tak jak dym. I wiem, że oddałabym, oddałabym dziś wszystko, żeby móc, by znów z tobą być blisko, blisko…
Miłość to jest taki miód, co smakuje gorzko ciut, jak popopopopo pomidory latem gdy ich w bród. Płacze córka jęczy mąż, że ich skórka mdła i miąższ. Mokszy od łez i źli proszą o kres tych pomidorowych dni.
Nie mów nic, ten nasz krótki sen rozwiał się tak jak dym. I wiem, że oddałabym, oddałabym dziś wszystko, żeby móc, by znów z tobą być blisko, blisko…
Po południu zapraszam po przepis na jajka sadzone w pomidorach 🙂
